Độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự là một trong những điều kiện xác định một người có hành vi vi phạm pháp luật phải chịu trách nhiệm hình sự. Tùy vào đặc điểm riêng về thực tiễn đấu tranh phòng chống tội phạm và sự phát triển tâm – sinh lý, thể chất, khả năng nhận thức của con người, điều kiện kinh tế, chính trị, văn hóa – xã hội ở mỗi quốc gia mà pháp luật hình sự lại có những quy định về tuổi chịu trách nhiệm hình khác nhau.
Ở Việt Nam, độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự được quy định trong BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), cụ thể tại Điều 12 Bộ luật này quy định:
Đối với người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm.
Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng theo quy định của pháp luật.
Như đã xác định ở trên, khoa học luật hình sự xác định tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự chủ yếu dựa vào tiêu chuẩn về sự phát triển tâm sinh lý con người mà chủ yếu là sự phát triển về quá trình nhận thức của con người và yêu cầu đấu tranh phòng chống tội phạm.
Hotline Tư Vấn 24/7: 1900.966.993
Người chưa đủ 16 tuổi, ở độ tuổi này chưa được phát triển đầy đủ nên chưa nhận thức được đầy đủ tính nguy hiểm cho xã hội về hành vi của mình. Do đó, pháp luật quy định họ chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về một số tội phạm, theo quy định tại khoản 2 Điều 12 BLHS thì người đủ 14 tuổi trở lên nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại các điều 123 (Tội giết người), 134 (Tội cố ý gây thương thích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác), 141 (Tội hiếp dâm), 142 (Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi),…
Bên cạnh đó, tại khoản 3 Điều 14 quy định “Người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi chuẩn bị phạm tội quy định tại điểm b và điểm c khoản 2 Điều này thì phải chịu trách nhiệm hình sự.”. Đó là giai đoạn chuẩn bị phạm tội của tội giết người, tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, tội cướp tài sản, tội bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản.
Như vậy, căn cứ theo quy định của pháp luật hiện hành, người dưới 14 tuổi sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự; người từ đủ 14 tuổi trở lên, đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng theo quy định của pháp luật và người từ đủ 16 trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Để cập nhật thêm kiến thức về pháp luật vui lòng truy cập vào website luatdongduong.com.vn hoặc trao đổi trực tiếp với Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài gọi số: 1900.966.993 để nhận được sự tư vấn, hỗ trợ.